Ekspertët e ekonomisë paralajmërojnë për rrezikun e një flluske çmimesh në tregun e pasurive të paluajtshme në Tiranë, të ngjashëm me qytete të tjera globale, sipas raportit të fundit “Rreziku global i flluskave të pasurive të paluajtshme 2024”. Në Shqipëri, çmimet e apartamenteve janë rritur dhjetëfish krahasuar me ritmin e rritjes së pagave gjatë 9 viteve të fundit. Kjo situatë është e ndikuar edhe nga paraja e paligjshme, që për ekspertët duhet frenuar për të përcaktuar kohën e saktë të rënies së tregut.
Faktet kryesore:
- Çmimet e apartamenteve në Tiranë janë rritur mesatarisht 41% nga viti 2021 deri në fund të 2023-s. Për shembull, çmimi mesatar për metër katror ka arritur në 1,548 euro, nga 1,095 euro në vitin 2021, sipas të dhënave të indeksit “Keydata Albania”.
- Pagat mesatare kanë shënuar një rritje të kufizuar prej 54% gjatë periudhës 2014-2023, por e indeksuar me inflacionin, kjo rritje reale është vetëm 30%.
- Raporti ofertë-kërkesë tregon një mbingopje të tregut. Ritmet e larta të dhënies së lejeve të ndërtimit nuk përputhen me nevojat reale për strehim, ndërkohë që kërkesa bie për shkak të çmimeve të papërballueshme.
Alarmi nga eksperti i pasurive të paluajtshme:
Ylli Sula, drejtues i “Çelësi Media Group”, thekson se kërkesa reale për blerje apartamentesh ka stagnuar, ndërsa çmimet janë rritur me ritme të paprecedenta. Zonat brenda Unazës së Vogël dhe ish-Blloku kanë përjetuar shtrenjtimet më të larta, me çmime që shkojnë deri në 2,160 euro/m².
Shenjat paralajmëruese të flluskës:
- Nivele të larta çmimesh në disbalancë me të ardhurat.
- Mbingopje e tregut nga ndërtimet e reja, ndërkohë që emigracioni rritet dhe popullsia nuk shtohet proporcionalisht.
- Rënie e interesit të bizneseve për prona komerciale, për shkak të kostove të larta.
Ky trend ngre pyetje mbi qëndrueshmërinë e tregut të pasurive të paluajtshme në Tiranë dhe kërkon vëmendje të shtuar për politikat e menaxhimit të ofertës dhe kërkesës.